Për të gjithë tifozët e Panioniosit, po ju kujtojmë se në fund të viteve ‘80 “Luli” ishte i preferuari i tyre. E kemi fjalën për Lulzim Bërshenin, i cili ishte një nga të huajt më fantastikë që kalonte në stadiumet e Kategorisë së Parë greke në atë kohë. Dhe një simbol për Shqipërinë!
35 vite pas ardhjes së tij në atdheun tonë, asi shqiptar zbulon për herë të parë emrin e tij të vërtetë dhe të gjitha detajet e arratisjes tronditëse nga vendlindja që supozohej ta klasifikonte në histori si “i pari sportist shqiptar që theu prangat e Hoxhës dhe arriti të garonte jashtë vendit”. Një intervistë emocionuese shpirtërore me George Bitsikokos! Një histori që konkurron skenarin më të mirë “thriller” të filmave me spiunë…
Prej rreth 35 vitesh vetëm spekulohej se si protagonisti ia doli të “shpëtonte” me shokun e skuadrës. Tani, megjithatë, ai ka vendosur ta rrëfejë vetë këtë aventurë, e cila përfshin arratisjen nga hoteli, drejtimin në një ambasadë tjetër, përplasjen e shërbimeve sekrete të të paktën tri vendeve, arratisjen me xhipa të zinj, përndjekjet dhe tentativat kundër tij. Po, pa ekzagjerim, ky do të ishte skenari ideal për një film të suksesshëm.
Pse ai nuk shkoi në Amerikë, cili ishte synimi i tij parësor, por kjo mund të bëhet përmes… Hollywood-it. Askush nuk mund ta dijë. “Një gazetar pa dyshim ngatërroi ‘m’ me ‘n’ dhe unë hyra në histori si Bërshemi”, thotë ish-lojtari i Vllaznisë në intervistën për “sportday.gr”.
Lulzim, fillimisht dua të na sqaroni pse e shkruani emrin tuaj si “Bërsheni”, ndërsa të gjithë ju njohim si Bërshemi?
Ky është emri im. Unë quhem Bërsheni, por me sa duket, atëherë ndonjë gazetar e ngatërroi m-në me n-në që është afër dhe mbeti Bërshemi. Tani i dëgjoj të dyja, por në të vërtetë quhem Bërsheni.
Pra, e sqaruam këtë, le të shkojmë tani për të kapur historinë tuaj nga fillimi…
Unë luaja me Vllazninë dhe kishim fituar biletën për të luajtur në Kupën e Kupave. Në verën e atij viti luajtëm një miqësore në Mal të Zi me Buduçnostin. Në atë kohë, në këtë skuadër luante i madhi Dejan Saviçeviç, i cili më pa dhe pas përfundimit të ndeshjes u tha njerëzve të tij që të bënin gjithçka për të më marrë. Buduçnosti i bëri një propozim Vllaznisë, por drejtuesit e ekipit tim u përgjigjën se “lojtarët nuk janë vetura për t’u shitur”.
Por që nga ai moment më erdhi mendimi që të bëja diçka për të ikur nga Shqipëria, sepse e pashë që nuk mund t’i realizoja ëndrrat e mia. Kam luajtur edhe me ekipet kombëtare dhe kam parë se si ishte pjesa tjetër e Europës, ndërsa ne ishim shumë prapa.
Jeni bërë herë të tjera “objekt” diskutimi?
Po, kishim luajtur edhe me kombëtaren e Francës dhe njerëz nga federata franceze më thanë gjithashtu se donin të më merrnin të luaja për një ekip francez, megjithatë njerëzit e federatës shqiptare nuk më lejuan.
Kështu që dalëngadalë filluat të mendoni për mënyrën se si do ta arrinit qëllimin tuaj apo jo?
Në Shqipëri gjërat ishin të vështira. Regjimi komunist nuk u la liri qytetarëve, ndaj ne që pamë se çfarë po ndodhte në pjesën tjetër të Europës, menduam se si mund të largoheshim. Por ju e dini se nuk ishte aspak e lehtë. Asokohe në vendin tim nuk dije kujt t’i besoje dhe kujt jo. Ekzistonte rreziku që vetëm të thoshe diçka dhe të hetoheshe…
Po, ky ishte realiteti: sepse vetë miku juaj apo edhe vëllai juaj mund t’ju tradhtonte. Megjithatë, arritëm në një pikë që unë dhe Arvid Hoxha u betuam duke i vënë thikën njëri-tjetrit në qafë, se nuk do ta tradhtonim njëri-tjetrin dhe nuk do të dorëzoheshim pasi t’ia kishim mbathur nga hoteli.
Ju më në fund i besuat Arvid Hoxhës dhe e realizuat ëndrrën tuaj, por në fund pse zgjodhët Athinën dhe jo Amerikën?
Mos mendoni se gjërat ishin të lehta edhe me Arvid Hoxhën. Para se të bënim atë që bëmë, iu betuam njëri-tjetrit se askush nuk do ta “shiste” tjetrin. Dhe ne u betuam duke i vënë një thikë në qafë njëri-tjetrit. Tani, sa për Athinën që më pyete, më duhet të të them se Athina doli gjatë rrugës si destinacioni ynë…
Pra, e kishit provuar më parë?
Fillimisht donim të shkonim në Maltë, kur luajtëm me Sliemën. Por shqiptarët kishin frikë se unë mund të largohesha, sepse unë kisha bërë tashmë emër në vendin tim dhe në fakt një gol që kisha shënuar kishte tërhequr vëmendjen edhe në studiot televizive. Përveç kësaj, isha votuar si më i miri i atij sezoni.
Po pastaj çfarë ndodhi?
Pastaj luajtëm në Finlandë me Rovaniemin. Aty biseduam me një gazetar dhe i kërkuam informacione, por vendosëm të mos arratiseshim. Gazetari na tha se për shkak se qeveria e atëhershme finlandeze ishte në thelb e majtë, ekzistonte rreziku që të na ekstradonte në Shqipëri. Kur u larguam nga Finlanda, ndaluam në Hungari, por edhe atje regjimi ishte komunist, kështu që shansi ynë i fundit ishte Athina.
E dimë që keni dalë nga hoteli natën, por deri më sot nuk dihet se ku keni shkuar, ku jeni fshehur…
Vërtet historia jonë është shkruar disa herë, por askush nuk e ka mësuar saktësisht se si ndodhi dhe këtë dua t’ju them sot. E kishim parë që rreth 200 metra se ku ishte ambasada e Jugosllavisë së atëhershme. Ne dinim edhe serbisht dhe gëzimi i tyre është i papërshkrueshëm. Edhe unë i kisha rrënjët në Mal të Zi, sepse mbiemri im është Jahiç, por e ndryshuan kur shkuan në Shqipëri në Bërsheni.
Siç e dini, jugosllavët dhe shqiptarët nuk i kanë marrëdhëniet edhe aq të mira, ndaj ne e dinim se ata do të na prisnin mirë atje. Kështu, zbritëm në recepsion dhe pamë që agjentin i cili na ruante në hyrje e kishte zënë gjumi. Pastaj dolëm nga hoteli dhe shkuam në ambasadën jugosllave. Nuk na lanë jashtë. Na pranuan menjëherë, me shumë gëzim dhe kërkuam azil politik. Jugosllavët njoftuan autoritetet greke dhe mbaj mend që erdhi menjëherë ambasadori, i cili na dha garanci se nuk do të na dorëzonte.
Erdhën tre xhipa të zinj dhe dolën njerëz me automatikë e na morën. Kjo është. Ne ia dolëm me sukses. Ishte 6 nëntori dhe sigurisht që është dita që nuk do ta harroj kurrë në jetën time.
Në Shqipëri atëherë duhet të ketë pasur një zhurmë të madhe. Kemi lexuar se stafi është marrë në pyetje, janë shkarkuar njerëzit nga Vllaznia, por edhe familjet tuaja kanë pasur probleme të mëdha…
Kjo është pikërisht ajo që ndodhi. Familja ime vuajti. Ishin njerëz të mirë dhe paqësorë, por i internuan nga Shkodra në një fshat malor, ku edhe pulat hanë gurë për të mbijetuar. Nuk kishte asgjë.
Komunistët i dërgonin atje ata që donin t’i internonin. Vite më vonë mësova se vendimin e kishte marrë kryetari i komitetit ekzekutiv dhe ndërsa të tjerët i thanë të mos e bënte, sepse familja ime nuk ishte fajtore për vendimin tim, ai nuk ishte i bindur. Donte ta bënte këtë për të dhënë një shembull për të tjerët. Por njerëzit më kishin bërë tashmë hero dhe me ikjen tonë në thelb hapëm rrugën që fëmijët e tjerë të ndiqnin dhe të gjenin fatin e tyre. E kishim futur ujin në hendek.
Pra, autoritetet greke ju pritën dhe më pas çfarë ndodhi?
Na çuan në qendrën e atëhershme të emigrantëve në Lavrio. Aty policia na tha të bënim kujdes dhe na futën në një qeli ku kishte rumunë, bullgarë dhe jugosllavë, por edhe kurdë. Aty – pasi historia jonë u bë e njohur dalëngadalë – na gjeti një njeri që ishte diçka si presidenti i Vorio Epirit, zoti Gikas, dhe na ndihmoi shumë.
Në fakt, ishte ai që na rregulloi dhe ne dhamë intervista si për “CNN” ashtu edhe për “BBC”, sepse atëherë Shqipëria ishte një vend i mbyllur, si Koreja e Veriut tani dhe ndoshta edhe më shumë dhe të gjithë donin t’i dinin gjërat. U bëmë disi edhe të famshëm.
Pas gjithë kësaj, si shkuat te Panioniosi dhe si e nisët karrierën tuaj në Greqi?
Edhe ajo ishte një aventurë. Asgjë nuk ishte e lehtë (qesh).
Vetëm kaq do të na thoni?
Zoti Gikas na mori nga Lavrio dhe na çoi në një hotel. Që aty nisi të bëhej e njohur historia jonë, madje dhamë një intervistë për “Athletiki Echo”. Takova edhe një burrë, që më sugjeroi si opsion që unë të provohesha tek AEK-u. Një ditë na tha se do të kalonte një makinë për të na marrë për stërvitje. Na lajmëroi recepsioni dhe zbritëm dhe pamë tre agjentë që na prisnin. Na futën brenda dhe arritëm në një ndërtesë të madhe.
U ngjitëm në katin e fundit dhe aty mësuam se më në fund po bisedonim me njerëzit e Panioniosit. Nuk e di si, por presidenti i atëhershëm, Gerasimos Ventouris, kishte marrë vesh për ne dhe na dërgoi dhe na morën e na çuan në zyrat e tij. Ai kishte edhe një përkthyes atje dhe më në fund na bindi dhe firmosëm për Panioniosin. “Po, i thosha, si do të ndodhte kjo?”, por ai më tregonte për historinë e Panioniosit dhe se është një ekip refugjatësh.
Që atëherë gjërat shkuan qetë, apo jo?
Në aspektin futbollistik po, por në Shqipëri nuk e përtypnin dot atë që kisha bërë. Filluan të ndodhnin gjëra të ndryshme. U bënë disa përpjekje kundër meje.
Çfarë doni të thoni?
Njëherë ishim në stërvitje me Arvid Hoxhën dhe na ra një makinë nga pas. Gjithçka që mund të shihnim ishte se ai kishte targa diplomatike. Mund të ketë qenë edhe një rastësi, por këtë nuk e dimë me saktësi. Një herë tjetër më ndaloi një xhip dhe dolën njerëz të armatosur që flisnin shqip. Arrita të reagoja me shpejtësi dhe kështu shpëtova.
Si reaguat?
Mos e shkruaj këtë, nuk duhet ta shkruajmë (qesh). Megjithatë, të dyja herët kam informuar klubin e Panioniosit dhe në fakt herën e dytë, presidenti i Panioniosit, Panagiotis Amanitis, në bashkëpunim me Ministrinë e Punëve të Jashtme i kanë dërguar një mesazh ambasadës shqiptare dhe i kanë informuar se nëse ne pësojmë diçka, do të mbanin ata përgjegjësi.
Në Shqipëri nuk mund të shkonit të shihnit familjen tuaj. Pse?
Sigurisht. Imagjinoni që nga Panionios më ndihmuan të kisha një pasaportë speciale me të cilën mund të vizitoja të gjitha vendet e botës, përveç Shqipërisë. Kisha frikë se mos më rrëmbenin dhe doja që autoritetet ta shkruanin këtë në pasaportën time që ta shihnin në kufirin grek dhe të mos më lejonin të largohesha nga vendi. Por në Shqipëri kam shkuar dy herë fshehurazi. Herën e fundit isha në funeralin e babait tim.
Kisha folur me njerëzit e mi atje, kështu që ata i kishin bërë të gjitha gati. “Facebook”-u më ka ndihmuar shumë sepse ai është në përgjithësi edhe një “mjet” informimi. Kjo është arsyeja pse shumë vende e ndalojnë përdorimin e tij nga qytetarët e tyre, në mënyrë që ajo që bëhet brenda tyre të mos dalë. Megjithatë, ia dola herën e fundit dhe në vitin 2014 shkova në varrimin e babait tim. Por me shumë masa paraprake.
Pse, keni akoma probleme?
A nuk kanë ndryshuar gjërat? Po, kam akoma probleme. Nuk do t’ju them shumë, por vetëm se në thelb mentaliteti mbetet i njëjtë. Mund të duket se një vend po del nga e kaluara komuniste dhe nuk po flas vetëm për Shqipërinë, por edhe për Rusinë për shembull, por njerëzit që e drejtojnë në fakt vijnë nga ajo periudhë dhe mentaliteti nuk ka ndryshuar plotësisht.
Kemi kaq kohë që flasim dhe realisht nuk kemi thënë asgjë për karrierën tuaj në Greqi. Më tregoni për veten tuaj, çfarë ishte Panioniosi?
Familja ime, siguria ime. Këtu gjeta njerëz që më bënin të ndihesha vërtet si në familje. Ata u bënë familja që kisha lënë pas në Shqipëri dhe ishin pranë meje në çdo moment. Në Nea Smirni, dikush mund t’i bjerë ziles edhe sot vetëm për të më përshëndetur ose për të ardhur të ulet me mua për të më bërë shoqëri. Këtë gjë nuk e kam parë askund tjetër.
Gjithmonë ju ka pëlqyer Nea Smirni (lagje e Athinës) dhe në fund nuk u larguat…
(Qesh) Siç e dini, ne jemi në të njëjtën moshë dhe kemi shkuar në të njëjtat dyqane. Më pëlqeu Nea Smirni. Në përgjithësi e kam dashur Greqinë. Më pëlqen ky vend. Nuk doja të shkoja në Amerikë, ku besoja fillimisht, apo kudo tjetër. Në Greqi dhe vetëm me argëtim e pije freskuese je njeriu më i lumtur në planet. Unë eci vetëm në plazh dhe më mbush me frymëzim. Grekët – mos shikoni tani që po kalojnë vështirësi – janë një popull mikpritës. Sigurisht që jam martuar edhe me një greke.
Pse nuk u larguat për të shkuar në një ekip tjetër?
Më pëlqeu Nea Smirni. Disa herë kam pasur oferta nga klube të ndryshme. Një herë tentoi Livadhiakosi, sepse presidenti i tyre, Mihalis Sklapanis, ishte i çmendur pas meje që kur i shënova skuadrës së tij 4 gola dhe humbja një penallti. Më ofruan 21 milionë dhrahmi dhe një shtëpi me qira për dy vite.
Më kishte skaduar kontrata, por nuk e dija. Mbaj mend që pas kësaj presidenti i Panionoisit m’u lut me lot në sy dhe më premtoi kontratë më të mirë. Vendosa të mos ikja, nuk mund ta “tradhtoja” Panioniosin.
Keni qenë përgjithësisht qejfli, ju pëlqente të dilnit dhe të kalonit natën jashtë…
(Qesh) Isha një fëmijë i vogël kur erdha dhe sigurisht që e doja jetën. Veç kësaj, kam pasur oferta nga Janina dhe Panaitoliko, por vërtet nuk doja të largohesha nga Nea Smirni. Atëherë nuk e dija se çfarë do të thotë futboll profesionist. Kam pasur edhe shokë skuadre te Panioniosi që dilnin mbrëmjeve për qejf, por gazetat kanë shkruar për mua. Kam pirë duhan, por kam qenë edhe më efikas në fushë.
Kam luajtur ndeshje të vështira dhe nuk jam lodhur, madje kam pasur shokë të skuadrës që më kanë thënë të “relaksohem” që të kem forcën që të mund të shkoj e të pi një pije në mbrëmje. Unë nuk pyesja. Mirëpo, sa herë dilnim mbrëmjeve, gazetat nuk shkruanin për askënd, por vetëm për mua. Madje, njëherë isha me shokët e skuadrës në një lokal. Ditën tjetër administrata e klubit më thirri vetëm mua dhe më qortoi, duke më thënë se po rrija zgjuar gjithë natën. U thashë që nuk isha vetëm unë dhe nuk ndenja më shumë se të tjerët, por nuk më besonin. Filloi sezoni dhe njerëzit më shanin sepse thoshin se po rrija zgjuar gjithë natën. Fillova të mërzitesha…
Pse?
Shikoni, një natë presidenti i klubit të Panioniosit, Amanitis, kishte ardhur për të kontrolluar. Unë isha brenda dhe shikoja një film, por zilja e shtëpisë nuk funksiononte dhe nuk e hapa derën. Të nesërmen hëngra një gjobë dhe u përpoqa të bindja veten se nuk kisha faj. Por është ajo që ne e quajmë “më mirë të të dalë syri sesa nami”.
Vërtet kështu?
Shikoni, ishim në Rumani duke u përgatitur dhe unë isha ulur në barin e hotelit. Aty ishte një vajzë. E nisëm muhabetin dhe pimë nga një birrë. Ditën tjetër patëm një miqësore dhe gjuri më ishte fryrë pas një dëmtimi që kisha pësuar më parë. Unë kërkova të mos luaja në ndeshje, por trajneri Vukotiç më tha: “I dëmtuar, por ama dje dije të uleshe në lokal…”. Pas atij momenti mbaj mend që kishim një ndeshje me OFI-n dhe trajneri nuk bënte dot as 18 lojtarë. Unë i thashë se nuk isha gati prej dëmtimit, por u zumë keq.
Më keni përshkruar një histori që mund të kthehet lehtësisht në film…
Në Shqipëri më kanë kërkuar tashmë të bëj një libër apo një film. Sepse, në thelb, edhe sot njerëzit më thonë që u kam hapur derën fëmijëve të tjerë që të mund të jetojnë ëndrrën e tyre. Në fakt, marr mesazhe nga njerëz që më bëjnë urime. Dhe të mendosh që nuk ju tregova detaje të tjera nga historia ime, përndryshe do të duhej të shkruanit disa ditë (qesh). Ndoshta në të ardhmen. Kurrë nuk i dihet.
Arena e Lajmit
and then