Një studim inovativ i botuar në The Astrophysical Journal Letters eksploron strukturën në shkallë të imët të sipërfaqes së Diellit, duke zbuluar detaje të papara rreth fushave të tij magnetike. Duke përdorur fuqinë e Teleskopit Diellor Daniel K. Inouye (DKIST) në Maui, shkencëtarët vunë re për herë të parë vija ultra të ngushta të ndritshme dhe të errëta në fotosferën e Diellit. Këto vija, janë vetëm 20 kilometra të gjera dhe ofrojnë njohuri të reja mbi forcat e ndërlikuara magnetike që formësojnë dinamikën e sipërfaqes diellore. Studimi, i udhëhequr nga Dr. David Kuridze, paraqet një hap përpara në të kuptuarit se si fenomenet magnetike në shkallë të vogël në Diell ndikojnë në sjelljen e tij të përgjithshme, duke na ndihmuar në fund të fundit të kuptojmë shpërthimet diellore dhe motin hapësinor.
Teleskopi Diellor Daniel K. Inouye ka revolucionarizuar astronominë diellore me aftësinë e tij për të kapur imazhe të Diellit me rezolucionin më të mprehtë të arritur ndonjëherë në këtë fushë. Duke vëzhguar fotosferën diellore me një rezolucion hapësinor më të mirë se 0.03 sekonda harku – ekuivalent me vetëm 20 kilometra në Diell – shkencëtarët kanë vëzhguar karakteristika në shkallë të imët që më parë ishin të padukshme për teleskopët e tjerë. Këto vëzhgime u bënë të mundura për shkak të aftësive unike të pasqyrës kryesore 4-metërshe të teleskopit, e cila është më e madhja në botë. Studimi zbuloi vija ultra të imëta – vija alternative të ndritshme dhe të errëta – në sipërfaqen e Diellit, të cilat lidhen me ndryshime delikate, por domethënëse në fushën magnetike të Diellit.
Imazhet e detajuara u kapën duke përdorur Visible Broadband Imager (VBI) të teleskopit në brezin G, një gamë drite e dukshme veçanërisht efektive për studimin e aktivitetit magnetik diellor. Vijat u panë në sfondin e granulave , qelizat e konvekcionit në fotosferën e Diellit. Ndërsa drita nga muret e nxehta të granulave kalon nëpër “perde” magnetike, ajo prodhon këto modele të strijuara, duke ofruar informacion të rëndësishëm në lidhje me forcat magnetike themelore.
Vijat e vëzhguara në sipërfaqen e Diellit ofrojnë një pasqyrë të vlefshme mbi fushat magnetike që rregullojnë sjelljen e tij. Vijat alternative të ndritshme dhe të errëta janë rezultat i fushave magnetike që formojnë fletë të holla si perde në të gjithë fotosferën e Diellit. Këto perde magnetike valëzohen dhe zhvendosen në një mënyrë të ngjashme me pëlhurën që fryn në erë, duke bërë që drita të shkëlqejë fort përmes fushave magnetike më të forta ose të duket e errët në zonat me ndikim më të dobët magnetik. Ndërveprimi midis fushës magnetike të Diellit dhe plazmës së tij çon në zhvendosje në sipërfaqen e dukshme të Diellit, një fenomen i njohur si depresionet e Wilsonit .
Këto ndryshime delikate në shkëlqim pasqyrojnë ndryshimet në forcën e fushës magnetike, të cilat janë të dallueshme vetëm falë fuqisë së jashtëzakonshme zgjidhëse të Teleskopit Diellor Inouye. Këto gjetje jo vetëm që konfirmojnë se vijat e vëzhguara janë shenja të luhatjeve magnetike, por gjithashtu thellojnë kuptimin tonë se si këto luhatje ndikojnë në sipërfaqen e Diellit. Studimi ka hapur rrugën për kërkime të mëtejshme se si këto ndryshime magnetike në shkallë të vogël mund të ndikojnë në fenomene më të mëdha diellore, siç janë shpërthimet diellore dhe nxjerrjet masive koronale (CME), të cilat kanë efekte të gjera në motin hapësinor.
Zbulimi i vijave magnetike në sipërfaqen e Diellit nuk është vetëm i rëndësishëm për kërkimin diellor, por gjithashtu rrit kuptimin tonë të magnetizmit në një kontekst më të gjerë astrofizik. Sipas Dr. Han Uitenbroek, bashkautor i studimit, “Magnetizmi është një fenomen themelor në univers, dhe vija të ngjashme të induktuara magnetikisht janë vërejtur edhe në objekte më të largëta astrofizike, siç janë retë molekulare.” Duke kombinuar vëzhgimet diellore me rezolucion të lartë me simulime të përparuara, shkencëtarët tani janë në gjendje të karakterizojnë më mirë sjelljen e fushave magnetike në mjedise të tjera astrofizike. Ky zbulim i madh ofron mundësi të reja për të studiuar fenomenet magnetike në galaktikat e largëta, yjet dhe trupat e tjerë kozmikë.
Studimi i fushave magnetike është thelbësor për të kuptuar një gamë të gjerë ngjarjesh astronomike. Në rastin e Diellit, këto luhatje magnetike lidhen drejtpërdrejt me ngjarjet e motit hapësinor që mund të prishin komunikimet, satelitët dhe rrjetet e energjisë në Tokë. Duke avancuar kuptimin tonë të fushës magnetike të Diellit, ky hulumtim ka potencialin për të përmirësuar parashikimet e aktivitetit diellor dhe për të zbutur rreziqet që lidhen me motin hapësinor.
Gjetjet nga ky studim demonstrojnë vlerën e jashtëzakonshme të Teleskopit Diellor Daniel K. Inouye në avancimin e njohurive tona për Diellin. Dr. David Boboltz, Drejtor i Asociuar për Teleskopin Diellor Inouye, thekson: “Ky është vetëm një nga shumë të parat për Inouye-n, që tregon se si ai vazhdon të shtyjë përpara kufijtë e kërkimit diellor. Ai gjithashtu nënvizon rolin jetësor të Inouye-s në kuptimin e fizikës në shkallë të vogël që nxit ngjarjet e motit hapësinor që ndikojnë në shoqërinë tonë gjithnjë e më teknologjike këtu në Tokë.”
Me aftësinë e tij për të vëzhguar Diellin në nivele të papara detajesh, Teleskopi Diellor Inouye luan një rol kyç në zhbllokimin e sekreteve të aktivitetit diellor. Kontributet e tij në fizikën diellore janë të paçmueshme, veçanërisht në kontekstin e të kuptuarit të fushave magnetike që ndikojnë në shpërthimet diellore, shpërthimet e meteorologjike të përkohshme (CME) dhe fenomenet e tjera që mund të kenë efekte të rëndësishme në motin hapësinor. Ndërsa varësia jonë nga teknologjia rritet, të kesh një kuptim më të thellë të këtyre ngjarjeve të motit hapësinor bëhet gjithnjë e më e rëndësishme.
(A.A/)