Shkencëtarët zbulojnë një proces të papritur që mund ta shndërrojë kuarcin në copa të mëdha ari

Shkencëtarët kanë zbuluar të vërtetën që fshihet pas procesit të pabesueshëm që mund ta shndërrojë kuarcin në copa të mëdha ari.

Ari dhe metalet e çmuara i kanë magjepsur prej kohësh qeniet njerëzore, veçanërisht kur zbulohen në sasi të mëdha. Copa më e madhe e artë e gjetur ndonjëherë peshonte aq sa një burrë i rritur dhe ende e mban rekordin sot, pavarësisht se u zbulua në vitin 1869.

Tani, shkencëtarët mendojnë se kanë arritur në thelb se si formohen grimca të tilla të mëdha dhe gjitha ka të bëjë me presionin e jashtëzakonshëm të ushtruar mbi kuarcin.

Copëza të mëdha ari zakonisht formohen thellë nën tokë përgjatë vijave të thyerjes që përshkojnë kuarcin. Tani mendohet se forca e gjeneruar nga tërmetet e shtrydh materialin aq fort sa gjeneron një fushë elektrike.

Ekspertët besojnë se presioni dhe fusha elektrike nxisin procesin e formimit të arit. Në eksperimentet e kryera nga ekspertët në Universitetin Monash në Melbourne, ata zbuluan se valët sizmike nga tërmetet që prodhuan një tension elektrik mjaftueshëm të fortë në kuarc ishin në gjendje të nxirrnin arin e tretur nga lëngjet që përpiqen të depërtojnë në venat e mineralit.

Dr. Christopher Voisey, së bashku me ekspertë të tjerë në këtë fushë, zhytën copa kuarci në ujë që kishte ar të tretur brenda tij. Pastaj ata e vunë kuarcin nën të njëjtin stres që mund të përjetonte gjatë një tërmeti dhe zbuluan se fusha elektrike që krijonte në kuarc ishte e ashpër për të nxjerrë arin nga tretësira përreth, duke rezultuar në grimca të vogla ari në sipërfaqen e kuarcit.

“Meqenëse tensionet piezoelektrike janë të menjëhershme dhe nuk lënë pas asnjë gjurmë të dukshme, kjo mund të racionalizojë pse copëzat e arit zakonisht duket se ‘lundrojnë’ në venat e kuarcit pa ndonjë kurth të dukshëm kimik ose fizik”, shkruan studiuesit në Nature Geoscience . “Ne sugjerojmë që akumulimi piezoelektrik i arit mund të jetë një zgjidhje për ‘paradoksin e copëzave të arit’ që ekziston prej kohësh.”

Ata vazhduan: “Ky mekanizëm mund të ndihmojë në shpjegimin e krijimit të grimcave të mëdha dhe rrjeteve të arit shumë të ndërlidhura që vërehen zakonisht brenda frakturave të venave të kuarcit.”