Një grup mediatik pro opozitës në Shqipëri akuzoi të premten qeverinë socialiste të kryeministrit Edi Rama se po ngacmonte bizneset pronë e saj për ta detyruar atë të ndryshojë linjën editoriale – një akuzë që qeveria e ka hedhur poshtë, shkruan Balkan Insight (BIRN)
Pretendimi erdhi pasi një agjenci qeveritare për mbrojtjen e territorit prishi të premten dy pishina të një hoteli në Durrës, me pretendimin se ato ishin ndërtuar ilegalisht në tokë shtetërore.
Resorti i hotelit është në pronësi të Irfan Hysenbelliut, një pronar mediash i cili ka pasur disa përplasje me zyrtarë qeveritarë gjatë muajve të fundit.
Pas prishjes, media e tij e lidhi prishjen me linjën e saj kritike editoriale, ndaj së cilës qeveria u përgjigj se kompania “po luante rolin e viktimës së lirisë së medias” për të mbuluar shkeljet e ligjeve nga pronari i saj.
Fabiola Hysenbelliu, nënkryetare e grupit të kompanive në pronësi të Irfan Hysenbelliut, pretendoi se kryeministri Edi Rama ka urdhëruar shembjen dhe se ndërtimet janë ndërtuar siç duhet, me leje ligjore.
“Kjo është planifikuar nga Edi Rama”, tha ajo. “Ai ka tentuar të negociojë editorialin e News 24 [TV] dhe Panorama. Ne jemi këtu për t’i thënë: “Ne nuk do të ndryshojmë.” Kjo që po bëni nuk do të na detyrojë të nënshtrohemi.”
Megjithatë, Ministria e Brendshme pretendoi se aksioni i pishinës ishte thjesht pjesë e masave më të gjera që po ndërmerreshin kundër ndërtimeve pa leje.
“Ndërhyrja e sotme, e cila do të rikuperonte rreth 4000 m2 rërë dhe det të mbuluara me beton, përballë një resorti ku ka ndërtime të tjera pa leje për maksimizimin e fitimit, është trajtuar nga mediat e Irfan Hysenbelliut si sulm ndaj linjës së tyre editoriale”, theksoi ministria në një deklaratë në faqen e saj në Facebook.
“Kjo nuk është hera e parë që News 24, BalkanWeb dhe Panorama synojnë të mbulojnë problematikat që pronari i tyre ka me ligjin duke luajtur rolin e viktimës së lirisë së shtypit.
Këto media kanë pasur një mënyrë për t’u përdorur për shantazh, shpifje dhe denigrim të autoriteteve shtetërore sa herë që Irfan Hysenbelliu ka rënë në rrjetën e kontrolleve të ligjshme”, thuhet në deklaratë.
Zëdhënësi i qeverisë Endri Fuga mohoi se Rama kishte urdhëruar shembjen, e cila pasoi disa muaj mosmarrëveshjesh mes mediave në pronësi të Hysenbelliut dhe zyrtarëve të qeverisë.
“Nuk ka asnjë lidhje”, tha Fuga për BIRN në një mesazh në WhatsApp në lidhje me pretendimin se Rama po keqpërdor pushtetin shtetëror për të sulmuar median.
Hysenbelliu zotëron dy gazeta ditore dhe dy ueb portale shoqëruese së bashku me kanalin televiziv News24. Ai gjithashtu ka aksione në prodhimin e birrës, ndërtim dhe turizëm përmes një duzinë kompanish.
Një prej kompanive të tij, Birra Tirana, u vendos nën një urdhër sekuestrimi nga zyra e taksave në maj. Media në pronësi të Hysenbelliut kishte akuzuar për korrupsion Drejtorin e Përgjithshëm të Tatimeve Ceno Klosi. Klosi nuk iu përgjigj akuzave, por zyra e tij kreu një hetim të thelluar për ndalimin e Birra Tirana dhe tha se ishte e përfshirë në evazion fiskal.
Mediat në Shqipëri janë përgjithësisht pro-qeveritare, përveç disa mediave kritike. Fokus Media Group, grupi i kompanive që zotëron News 24, kontrollonte rreth 7.4 për qind të tregut të mediave televizive në vitin 2020, sipas një analize të BIRN.
Si media ashtu edhe agjencitë qeveritare kanë një reputacion për etikën e dobët. Një raport i Departamentit Amerikan të Shtetit për të drejtat e njeriut thotë se pronarët e bizneseve në Shqipëri përdorin mediat e tyre për të promovuar interesat e tyre të biznesit.
“Shumica e pronarëve të stacioneve televizive private përdorën përmbajtjen e transmetimeve të tyre për të ndikuar në veprimet e qeverisë ndaj bizneseve të tyre të tjera”, thuhet në raportin e tij të vitit 2021.
Megjithatë, një reputacion të ngjashëm ka edhe Inspektorati i Kontrollit të Territorit, agjencia shtetërore që merret me ndërtimet pa leje.
Në raportin e tij të vitit 2018 mbi Klimën e Investimeve, Departamenti i Shtetit i SHBA-së vërejti: “Kishte raporte të besueshme që qeveria shkatërroi disa shtëpi pa një proces të rregullt ligjor si pjesë e një fushate më të gjerë për të prishur ndërtesat e ndërtuara pa leje. Qytetarët parashtruan edhe ankesa se INUK ka shpërfillur kërkesat e qytetarëve për prishjen e disa objekteve pa leje, ndërsa ka zgjedhur të prishë objekte të tjera për të cilat qytetarët nuk janë ankuar”.
Ndërkohë, politikanët e opozitës kanë reaguar për aferën e fundit, duke pretenduar se një nga mediat e fundit kritike në vend është vënë në shënjestër. Albana Vokshi, një deputet i opozitës, tha se sulmi synon qartë të mbyllë gojën e kritikëve. “Mesazhi është i qartë: kritikët duhet të mbyllin gojën,” tha ajo. “Rama po përdor pushtetin shtetëror kundër medias së lirë”. Megjithatë, mediat kryesore e trajtuan ngjarjen si të padenjë për raportim dhe heshtën./BIRN
and then